سهل، ممتنع و خوش خوان مثل داستان های مذنبی

سهل، ممتنع و خوش خوان مثل داستان های مذنبی

هرمزگانی دات نت، فرهنگ هرمزگان پیش از این سالها، فرهنگی شفاهی بود و سینه به سینه،دهان به دهان و از نسلی به نسل دیگر انتقال می یافت. آثاری که از نویسندگان این سامان در ادوار گذشته کتابت و یا به چاپ رسیده است، در حوزه رسمی ادبیات فارسی و با رسم الخط رایج این زبان بوده است. زبان مردمان هرمزگان یا آنچه در معیار امروزین زبان بندری گفته می شود، زبانی گفتاری بوده و نه زبانی نوشتاری، با پدید آمدن شبکه های اجتماعی مجازی و تلفن های همراه هوشمند تب نوشتن به زبان های بومی در قالب دل نوشته، شعر، خاطره و داستان در بین کاربران به یک باره گی فزونی پیدا کرد. زبان بومی بندری نیز مستثنی از این قاعده نبود. تلاش کسانی که خرده ذوقی در نوشتن داشتند و تشویق کاربران بومی سبب شد، نویسندگان این آثار جدی تر به مقوله ی داستان نویسی به زبان بومی بندری همت بگمارند. تلاش برای سُرایش، نوشتن و چاپ کتاب در این زمینه پیش از این سالها آغاز شده بود و نمونه هایی از این اشعار در کُتب تک نگاری های منطقه ای هرمزگان قابل ردیابی است. بی تردید منظومه بلند “یادتن” صالح سنگبُر را می توان به عنوان صف شکن این عرصه، از آن یاد کرد. گر چه پیش از این، کسانی چون “محمد حسن جمشیدی” با شعری اعتراضی و انقلابی و “عباس سایه بانی” با اشعاری تغزلی و عاشقانه به زبان بومی، حرکت را آغاز کرده بودند. اما حکایت داستان نویسی به زبان بومی ربط مستقیمی به همه گیری پدیده تلفن های هوشمند و پیش از آن وبلاگ‌ در دهه هشتاد خورشیدی دارد. محمد مذنبی داستان نویس بندرعباسی یکی از خروجی های این پدیده های نو ظهور است. داستان های او حکایت حسرت، حرمان، دور افتادگی، مرور خاطرات بندر قدیم و در بر دارنده نکات پند آموز و گاه شوخ طبعانه است. مذنبی صف شکن این عرصه است. شاید زود باشد که از تکنیک در داستان های مذنبی حرفی به میان آید! داستان نویسی به زبان بندری هنوز در مرحله آزمون و خطا است و جا دارد با جدیت به مقوله داستان نویسی به زبان بومی نگاه شود. به یقین تاریخ ادبیات هرمزگان در حیطه داستان نویسی از مذنبی به عنوان یکی از جلوداران و صف شکنان این عرصه یاد خواهد کرد. داستان های نگارش شده مذنبی در طی این سالها را می توان به سه بخش قصه های مشی سکینه، بندرعباس قدیم و قصه های پراکنده با موضوعات مختلف تقسیم بندی کرد. برخی از نوشته های مذنبی را می توان مینیمال نامش نهاد و بعضی دیگر داستان کوتاه نامیدش.
شاید سبک داستان نویسی مذنبی را به توان واقع گرایانه دانست.

داستان های رایج در افواه و اذهان مردم بندرعباس و برخی از نواحی هرمزگان مواد داستانش را می گیرد و با پردازش آن، پوشش داستانهایش می شود. موضوع دیگر نگارش داستان بومی در قالب رسم الخط رایج زبان فارسی است که گاهی دشواری های خودش را دارد و مخاطب نا آشنا را از ارتباط و پیوند با نوشته های این چُنینی دور می کند. نوشته های مذنبی بر حسب قیاس مثلاً با نوشته های عباس ایل زاده در فضای مجازی خوش خوان تر و مفهوم تر است و به سادگی می توان با آن ارتباط پیدا کرد و به کُنه آن پی بُرد. کتاب حاضر مجموعه داستان هایی است که مذنبی در طی این چند سال در فضای مجازی منتشر کرده است و این کتاب نخستین کتاب در زمینه داستان نویسی به زبان بومی از یک نویسنده هرمزگانی است، کتابی که در آینده از آن به عنوان ماخذ و محل ارجاع یاد خواهد شد.

یادداشت : عباس رفیعی – پژوهشگر و روزنامه نگار