نام خلیج فارس، یادگار دوران ایران باستان

نام خلیج فارس، یادگار دوران ایران باستان ، مقاله ای از جعفر مرادی شهدادی

 


 

از روزی که بشر به کار نگارش تاریخ همت گمارد، آبراه جدا کننده فلات ایران از شبه جزیره عربستان را «دریای پارس» یا    

خلیج فارس از جمله نام های قدیمی و یا باستانی است که در ازمنه های مختلف تاریخی در اسناد، قراردادها و مکاتبات، مورد استفاده همه اقوام و ملل دنیا از جمله یونانیان و رومیان قرار گرفته است.
نخستین بار ایرانیان در روزگار هخامنشی، این دریا را «پارسا درایا» یا «دریای پارس» خواندند. طبق کتیبه ای که از داریوش پادشاه هخامنشی، در تنگه سوئز بدست آمده، از آن به عنوان «درایا هچا ارسا آیتی- دریایی که از پارس می آید» یاد شده است و این نخستین مدرک تاریخی است که درباره خلیج فارس موجود است.
در کتاب حدود العالم به عنوان قدیمی ترین اثر جغرافیایی به زبان فارسی که در حدود هزار سال پیش تالیف شده، آمده است:« خلیج پارس از حد پارس بر گیرد، با پهنای اندک تا به حدود سند».
علاوه بر این همچنین بسیاری از مورخان، محققان و سیاحان اروپایی از جمله: فلاویوس آریانوس، بطلمیوس، هرودت، استرابون و … در آثار و نوشته های خود از خلیج فارس به نام «سینوس پرسیکوس» و «ماره پرسیکوم» یاد کرده اند.
در دوره اسلامی نیز همه مورخان و جغرافیدانان مسلمان از جمله ابن فقیه در کتاب البلدان، اصطخری در کتاب المسالک الممالک، ابن رسته در کتاب الاعلاق النفسیه، ابوریحان بیرونی در کتاب التفهیم، ابن بطوطه در کتاب مشهور رحله و … نام این دریا را «بحر فارس»، « خلیج الفارسی» و «دریای پارس» ذکر کرده اند. با کنکاش مختصری در مستندات، نام دیرین و پارین «دریای پارس» یا «خلیج فارس» در برخی از زبان های جاری دنیا به این صورت است:
در کشورهای انگلیسی زبان Persian Gulf در آلمان Persischer Golf در فرانسه Persique Golf در ایتالیا Golfe Persico در روسیه Persidsk Zalir و در کشورهای عربی به نام «خلیج الفارسی» یاد می شود.
فتنه تحریف نام «خلیج فارس»:
درج نام های جعلی در کنار و یا به جای خلیج فارس مدتی است که در دستور کار برخی کشورهای عربی و غربی قرار گرفته است، از تحریفاتی که توسط برخی از سردمداران کشورهای عربی همچون عبدالکریم قاسم و جمال عبدالناصر گرفته و تا «سرچارلز بلگریو» دیپلمات بریتانیایی که در کتاب خود از واژه مجعول خلیج عربی استفاده کرد، همه و همه در مقطعی حساس از تاریخ، درصدد تحریف نام خلیج فارس بر آمده اند.
به دنبال این تحریفات صورت گرفته چند موسسه آمریکایی و اروپایی نیز با سناریویی از قبل طراحی شده، تحریفات را به شکل وسیعتری ادامه و به طوری که در سال 1383 خورشیدی موسسه آمریکایی نشنال جئوگرافی در اطلس جغرافیایی خود در کنار نام پرآوازه خلیج فارس از واژه مجعول خلیج عربی نیز استفاده کرد.
چند سال بعد از آن در سال 1385 خورشیدی نیز مسوولین موزه «لوور» پاریس واژه فارس را از نام «خلیج فارس» حذف کردند، هر چند که این دو موسسه مذکور نیز با اعتراض شدید ایرانیان داخل و خارج مواجه شده و در مدت کوتاهی با عذرخواهی، تحریفات صورت گرفته را تصحیح کردند، اما متاسفانه این روند تا به حال نیز ادامه دارد چرا که در اولین ماه از سال 1387 خورشیدی، خبری دیگر توسط برخی از آژانس های خبری مبنی بر تحریف نام خلیج فارس اعلام شد، البته این بار نام تاریخی خلیج فارس، توسط سایت «گوگل» مورد تحریف واقع شد که بلافاصله همانند موارد قبلی مورد اعتراض شدید ایرانیان واقع شد. اما نکته اساسی اینکه در کنار این گونه انتقادات و اعتراضات مردم ایران، دولتمردان جمهوری اسلامی نیز پا به پای ملت وظیفه خواهند داشت که در این مقطع حساس با نگاهی ویژه قضایا را پیگیری کرده و در صورت لزوم به دادگاه های بین المللی منعکس کنند.
*تاکید سازمان ملل متحد بر اصالت نام خلیج فارس
سازمان ملل متحد نیز تاکنون در سه نوبت نام رسمی و تغییر ناپذیر این پهنه آبی را «خلیج فارس» اعلام کرده است.
برای اولین بار در سند « AD311/1 Gen مورخ پنجم مارس 1971 میلادی» بار دوم طی یادداشت شماره UNLA45.8.2(C) مورخ دهم اوت 1984 میلادی و بار سوم نیز طی یادداشت شماره ST/CS/sER.A/29 در تاریخ دهم ژانویه 1990 میلادی نام رسمی دریای جنوب ایران و خاور شبه جزیره عربستان را «خلیج فارس» اعلام کرده است.
این سازمان در کنفرانس سالانه خود نیز که در زمینه «هماهنگی در نام های جغرافیایی» برگزار می کند، به فارسی بودن نام این آبراه تاکید کرده است.

*ثبت روز ملی خلیج فارس در تقویم خورشیدی
نظر به اهمیت تاریخی و قدمت نام این آبراه بین المللی که یادگار و میراث دوران ایران باستان است و در جهت صیانت از این نام کهن، ایده ای تحت عنوان نامگذاری روز ملی خلیج فارس در تقویم خورشیدی، توسط یک محقق و پژوهشگر هرمزگانی مطرح شد که در نتیجه این طرح ابتکاری در اردیبهشت ماه 1384 خورشیدی توسط شورای فرهنگ عمومی کشور تصویب و مورد تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز قرار گرفت و سرانجام روز دهم اردیبهشت ماه که سالروز اخراج پرتغالی ها از تنگه هرمز است، به نام «روز ملی خلیج فارس» نامگذاری و در تقویم خورشیدی ایران به ثبت رسید.
خبرگزاری ایسکانیوز


FOLLOW PAGE JOIN CHANNEL